17 maart 2020 In de media

Voetbalwereld houdt adem in: dit zijn de scenario’s

Het coronavirus houdt ook de voetbalwereld in zijn greep. Nagenoeg alle voetbalcompetities liggen stil en voor dinsdag heeft de UEFA een spoedoverleg belegd met de 55 aangesloten bonden.
De voetbalkalender zal opnieuw moeten worden vormgegeven. Maar hoe? Dat het Europees kampioenschap aanstaande zomer wordt uitgesteld, dat is bijna niet meer uit te sluiten. Wij zetten de huidige situatie en mogelijke scenario’s in de voetbalwereld op een rij.

Prioriteiten competities

Nationale competities tevens van belang voor de kwalificatie voor de Europese bekertoernooien 2020/21:

  • Eredivisie (9 speelronden), Primera Division (11), Serie A (13), Premier League (10), Bundesliga (10)
  • Nationale beker: in Nederland spelen Feyenoord en FC Utrecht de finale, de rest van Europa speelt nog halve finales en/of finales

Internationale competities:

  • Champions League (18 wedstrijden) en Europa League (23 wedstrijden)
  • Champions League en Europa League, kwart- en halve finales eventueel knock-out over één duel
  • EK 2020 (nog twee playoff kwalificatieronden voor de laatste 4 deelnemers). Naar verwachting wordt het EK verschoven naar de zomer van 2021
  • EK 2021 vrouwen Engeland, in juli aansluitend op EK mannen
  • Nations League 2020, kwalificatie najaar 2020 als gepland
  • Final Four voorjaar 2021 of zomer 2022
  • FIFA WK 2021 clubteams China (juni/juli)
  • WK 2022 Qatar (november/december)
  • Eventueel aangepaste kwalificatie 2021

Medisch en contractueel aspect

Spelers hebben minimaal drie weken voorbereiding nodig om medisch verantwoord weer wedstrijden op het hoogste niveau te kunnen voetballen.

Nieuwe spelerscontracten die ingaan op 1 juli als gevolg van verlenging of transfers dienen onder voorbehoud gerespecteerd te worden. Kunnen competities pas na 1 juli uitgespeeld worden dan zullen getransfereerde spelers waarschijnlijk niet speelgerechtigd zijn voor hun oude- en nieuwe club.

Conferencecall met 55 voetbalbonden

Het voorwerk van UEFA-president Aleksander Ceferin over de te volgen voetbalagenda voor mannen en vrouwen na het coronavirus wordt voorgelegd aan de 55 bij de UEFA aangesloten voetbalbonden. Die gaan daar dinsdag via een telefonische conferencecall over discussiëren. Naar verwachting valt er dan ook een besluit. Iedere bond heeft één stem.

De agendavoorstellen betreffende de competities zijn opgesteld door diverse UEFA-commissies. Dit na koortsachtig overleg afgelopen dagen met alle stakeholders in de voetbalketen zoals onder andere de nationale voetbalbonden, de nationale competities, de internationale spelersorganisatie en tv-rechtenhouders.

De verwachting is dat alle partijen gaan proberen alle lopende competities op termijn in welke vorm dan ook uit te spelen. De nationale competities (Eredivisie, Premier League enz.) hebben prioriteit. Dit is onder meer belangrijk voor kampioenschap en degradatie en tevens als kwalificatie voor de volgende Europese bekertoernooien.

De lopende Champions League en Europa League komen op de tweede plaats en er wordt gedacht aan een andere opzet van de eindfase om speeldagen te winnen. Als alternatief wordt gedacht aan enkele kwart- en halve finalewedstrijden volgens het knock out-systeem.

Om verzekerd te zijn van extra uitloop, extra speeldatums en de onzekerheid over hoe lang de coronacrisis gaat duren, wordt het EK 2020 dan verschoven naar de zomer van 2021 met de halve finales en finale in Londen. Het toernooi zal moeten eindigen voor 11 juli als het EK vrouwen in Engeland van start gaat met de poulewedstrijden.

Er kan pas een datum op de seizoenstart 2020/21 geplakt worden afhankelijk van hoe lang het coronavirus nog rondwaart. Daarin staat onder meer de tweede editie van de Nations League, gepland voor het najaar van 2020, op het programma. De Final Four, het toernooi tussen de vier poulewinnaars van groep A, in de zomer van 2021 zal mogelijk worden verschoven naar de lente van 2021 of zomer van 2022.

In de zomer van 2021 staat een WK voor clubteams op het programma met 24 deelnemende clubs in China. Dit toernooi komt in plaats van de FIFA Confederations Cup. In 2021 wordt gestart met de Europese kwalificatie voor het WK 2022 in Qatar, wat wordt afgewerkt in het oliestaatje van 21 november tot en met 18 december 2022.

Nederlandse afvaardiging

Voor Nederland zal namens de KNVB bondsvoorzitter Just Spee zich inloggen voor de UEFA-vergadering samen met secretaris generaal Gijs de Jong. Zij zullen worden bijgestaan door onder meer KNVB-jurist Mark Boetekees.

Namens het bestuur van de UEFA zal ook vice-voorzitter Michael van Praag de conferencecall volgen. De eind vorig jaar afgetreden bondsvoorzitter heeft geen stemrecht.

Voetbalwereld houdt adem in

Met ingehouden adem leeft het Europese profvoetbal toe naar het ‘verlossende’ woord van Aleksander Ceferin morgen. De voorzitter van de Europese voetbalbond UEFA gaat vertellen welke nationale en internationale voetbalagenda hij en de 55 aangesloten voetbalbonden voorstellen voor de korte, middellange en lange termijn. Dus voor de nationale competities en bekertoernooien, voor de Champions League en Europa League, voor het EK 2020 en eventueel de Nations League 2020 en Final Four van dat toernooi in 2021.

Getuige de ontwikkeling van het coronavirus, de snelheid en onvoorspelbaarheid, kan Ceferin -na het consulteren van wetenschappers en zijn eigen brede achterban- weinig anders doen dan competities voor onbepaalde tijd uitstellen of schrappen. Vanwege de ernstige financiële consequenties van een besluit om nationale en internationale competities niet uit te spelen, heeft Ceferin normaliter alleen het vooruitschuiven van datums als mogelijkheid. Ongetwijfeld zal de UEFA daarbij uitgaan van ruime marges, maar dan nog zouden besluiten eventueel later heroverwogen moeten worden als het coronavirus andere wegen inslaat.

Zie hoe nationale overheden wereldwijd keer op keer op het verkeerde been worden gezet en zich continu moeten aanpassen aan de waan van het coronavirus. Het is een illusie te veronderstellen dat de UEFA hier onderuit komt en hoewel de voetbalwereld nu amechtig wacht op verlossing uit Nyon: het zullen vooralsnog dezelfde lapmiddelen zijn als die maatschappijbreed worden uitgerold dezer dagen in Europa.

Schrappen van competities

Een onwaarschijnlijk scenario. Alle clubs, competities zoals de Eredivisie, Premier League, Bundesliga, Primera Division, Serie A, nationale voetbalbonden en UEFA zijn allemaal langjarige contracten aangegaan met uitzendgemachtigden, sponsoren en leveranciers en zullen moeten leveren. Linksom of rechtsom, op korte of lange termijn want anders volgen er grote financiële claims waar diverse partijen in de keten zomaar aan onder door kunnen gaan. Niet alle partijen zullen zich vol verzekerd hebben voor de huidige calamiteit. Een faillissement kan als een dominosteen de rest omgooien en dat zullen betrokken partijen ten koste van alles willen voorkomen.

Het uitstel op korte termijn vraagt van de bedrijfstak voetbal in de brede zin onderlinge (financiële) solidariteit om elkaar op de been te houden omdat de inkomsten stilvallen. Tegenwoordig staan in alle televisiecontracten termijnbetalingen onder voorwaarden. Simpel gesteld: de uitzendgemachtigde betaalt als hij de reclameblokken rond de wedstrijden kan verkopen, maar als er geen wedstrijden worden gespeeld krijgt de televisiemaatschappij geen geld binnen om te betalen aan de clubs.

Bovenstaande geldt voor alle nationale en internationale competities in de voetbalketen.

Uitstel van competities

Het waarschijnlijke scenario. Weliswaar zullen er in contracten boeteclausules zijn opgenomen, die betaald moeten worden als termijnen worden overschreden. Vanuit de solidariteitsgedachte zal er ook het besef zijn dat de hele keten in hetzelfde schuitje zit. Als je door iemand onderuit te halen jezelf onderuit haalt wordt het zoeken naar een gezamenlijke oplossing voor de hand liggend. Bij uitstel doemt wel het medische aspect op dat bij groen licht om competities te hervatten zo’n drie weken nodig zijn voor spelers om op verantwoorde wijze weer wedstrijden op topniveau te kunnen spelen.

Duurt het zolang voordat het licht op groen staat dat 1 juli (ingangsdatum van nieuwe contracten zoals bijvoorbeeld Hakim Ziyech bij Chelsea) wordt overschreden dan ligt het voor de hand dat nieuwe spelers niet speelgerechtigd meer zijn voor hun oude en nieuwe club bij het afmaken van het lopende seizoen.

TG / Foto’s SV

Hoofdsponsor: