Merchandise
Peter Bosz: ‘Ooit train ik een topclub’
Trainer bij een eredivisieclub. Peter Bosz (51) doet dat werk niet in een ritme van 9 tot 5. Het is bij hem veel méér dan dat. Neem de wedstrijd van morgen tegen Feyenoord. In Arnhem zijn er deze week talloze uren besteed aan de voorbereiding. Iedereen die dat wel snapt. Maar straks ook nog eens tien uur uittrekken voor het nabeschouwen…
'Een uur of tien beelden terugkijken en alles uitpluizen, ja, daar kom ik straks wel aan," vertelt Bosz in het spelershome van zijn club. De eerste indruk doet hij al op tijdens de wedstrijd zelf. „In de dug-out, dat zie ik als de eerste 90 minuten van reflectie. Kom ik daarna thuis, dan kijk ik 's avonds of 's nachts de hele wedstrijd meteen nog een keer. In bed, op Fox, afstandsbediening naast me, het geluid zacht, want mijn vriendin ligt te slapen.
„De volgende ochtend rij ik vroeg naar de club. Terwijl de spelers binnendruppelen en gaan uitlopen kijk ik voor de derde keer, nu via mijn laptop op een groot scherm, met pen en papier erbij. Dan is het echt: beeld stilzetten, noties maken, terugspoelen, weer vooruit, enzovoort. Over 90 minuten doe je zoal gauw drie uur. Vervolgens de tijd datje samen kijkt en discussieert met je assistenten, want die hebben ieder individueel ook alles teruggezien. En tot slot dan het terugkoppelen naar spelers, individueel inzoomen op momenten. Zo gaat het dus na elke wedstrijd. Vermoeiend? Ik vind het juist heerlijk!"
Bosz heeft een zomer achter de rug waarin zijn elftal weer eens is kaalgeplukt. Het is het lot van iedere trainer in de eredivisie. Maar bij coaches als Bosz of Frank de Boer of John van den Brom krijg je het idee dat ze nooit gefrustreerd raken van opnieuw moeten beginnen. Ze pakken vervangers bij de hand en gaan weer bouwen.
Waar begin je eigenlijk als de puzzel weer in 1000 stukjes op de grond ligt?
„Het voordeel bij ons is: als je het elftal als zo'n puzzel ziet, dan liggen de kantstukjes nu nog in elkaar," zegt Bosz. „We zijn een complete as kwijtgeraakt met Van der Heijden, Vejinovic, Pröpper en Traoré. Plus ook nog Labyad. Maar de spelers om de as heen zijn gebleven en die kennen de speelwijze. De speelwijze staat voor mij centraal. Die is bij mij heilig en daar wordt nooit aan getornd."
De kern is dat Vitesse tegen standers kapot wil spelen. „Ons spel vraagt veel korte, intensieve sprintjes. Het is constant afjagen wat wij doen. Binnen vijf seconden willen we verloren balbezit terugveroveren. Zo trainen we dus ook. Elke dag. Tegenstanders die anders spelen en trainen, die gewend zijn te werken in grotere ruimtes, die moeten wij dwingen in ons spel van kleine ruimtes en korte sprintjes mee te doen. Net zo lang tot ze eraan kapot gaan."
Als de tegenstander niet veel heeft hoeven sprinten, dan heeft Vitesse die dag slecht gespeeld. Zo kijk jij ernaar?
„Exact. Dan hebben wij het ze te makkelijk gemaakt. En dan maakt het niet uit of die tegenstander Willem II is of De Graafschap of morgen Feyenoord in de Kuip."
Meer fysieke kracht heet nu het toverwoord om Nederlandse clubs weer aan te laten haken in Europa. Eens?
„Nee. Kracht speelt een rol in het huidige voetbal, zeker. Maar ik ben er nog steeds van overtuigd: als je goed gepositioneerd op het veld staat, en je kunt het technisch uitvoeren, dan speel jij iedere tegenstander kapot die het vooral in grote en sterke gasten zoekt. Ook ik zie Touré bij City lopen, maar dat is een beer die óók goed kan voetballen.
Dzeko of Agüero?
Ik vind Agüero beter. Ik bedoel ermee: je moet voorkomen dat je één facet eruit licht. En ons probleem in Nederland, dat is toch duidelijk? Dat is het geld. Wij leiden heus niet minder goed op dan vroeger, maar toen leidden we op voor Barcelona en Real Madrid. Nu kopen de Newcastle's van deze wereld al Wijnaldum weg. Tweede Bundesligaclubs kopen onze spelers. Zelfs een club op het tweede niveau in Engeland kan bij wijze van spreken spelers van Ajax kopen. Dat is de realiteit. En het zal alleen nog maar gekker worden."
De Kuip, morgen. Jij verheugt je erop, maar wat doet het met je nieuwe, jonge spelers?
„Ik ken weinig stadions die zoveel adrenaline in een mens naar boven brengen. Ik probeer altijd ever te brengen op mijn ploegen dat ik snap dat De Kuip indrukwekkend of intimiderend is. Als je daardoor niet durft, dan hoefje niet eens te gaan. Maar als je wél durft en je kunt je eigen spel spelen en Feyenoord onder druk zetten, dan keert dat stadion zich ook tegen Feyenoord. Of het wordt stil. Dat is ons met Vitesse nu twee jaar op een rij gelukt. Of het morgen weer lukt, weet ik gewoon niet. Van Pröpper en Vejinovic wist je dat ze in een volle Kuip een balletje zouden durven vragen. Of Baker en Brown en Nathan dat ook al durven, dat zal blijken."
Bosz is in Arnhem trainer van de nieuwste generatie profvoetballers. 17, 18, 19 jaar. In hoeverre verdiept hij zich in hun leefwereld?
„Wat ik mooi vind: je maakt die gastjes iedere dag mee. Je krijgt hun humor mee, ziet welke kleding 'in' is. Ze dragen allemaal het merk BALR, van Demy de Zeeuw en Eljero Elia." Hij kent de uitspraak van Toon Gerbrands. Die zegt: 'je moet weten wat de drie populairste gamespelletjes zijn'. „Mijn eigen kinderen gamen, dus ik ken het wel."
Je krijgt ook allerlei culturen binnen.
„Ja. We passen ons bij Vitesse op een heleboel manieren aan. Halal eten, kosjer eten. Niemand kijkt daar raar van op. Maar omgekeerd hebben wij een paar gewoonten waar buitenlandse jongens in mee moeten, zoals op tijd kom en. Je moet het samen doen. Wij praten op de club met z'n allen alleen Engels."
Pardon?
„Ja. De voertaal is Engels. Op het veld. Bij besprekingen. Bij het eten. Je kunt wel heel eigenwijs zeggen: iedereen moet Nederlands leren. Maar als wij de keuze maken om vijf huurlingen van Chelsea te willen halen, dan moetje die jongens ook helpen. Een talent als Nathan heeft een grote toekomst, die heeft er nu meer aan om Engels te leren dan Nederlands waar hij op termijn toch niks aan heeft."
Hij haalt er zijn voldoening uit, zulke jongens leren wat het inhoudt profvoetballer te zijn. Bosz vertelt dat Vitesse werkt met de omega-wave, een apparaat om onder meer hersenactiviteit te meten. Elke morgen gaan de spelers even aan dat apparaat. Checken hoe uitgerust ze zijn om aan de training deel te nemen. „Want ik wil ze alleen op mijn veld als ze volle bak kunnen gaan. Geen excuses.
Bertrand Traoré scoorde vorig jaar drie dagen achter elkaar een 1 op de Omega-wave, wat staat voor: totaal niet uitgerust. Dus wij vragen: slaap jij niet genoeg? Zijn er andere problemen? Hij zegt: jawel trainer, ik rust heel veel. Wat bleek: hij ging 's middags na de training thuis op bed liggen en sliep dan tot zeven uur. 's Nachts was ie natuurlijk klaarwakker. 'Je moet een wekker zetten. En 's middags hooguit een uurtje slapen', zeiden wij. Probleem opgelost."
Maar wanneer komt het moment dat jij zegt: ik ben de 50 gepasseerd en ambitieus. Ik wil een club waar ik wél twee jaar met dezelfde groep kan werken, kampioen kan worden. Je tekende bij Vitesse bewust maar voor één jaar bij.
„Klopt. Vitesse wilde graag twee jaar. Ik heb het geweldig naar mijn zin, maar ik wil mijn handen vrij hebben mocht zich de komende tijd iets aandienen. Zenit was concreet geïnteresseerd, als dat was doorgegaan was ik daar graag heengegaan."
De Boer, Cocu, Van Bronckhorst trainen Ajax, PSV en Feyenoord. Zouden die clubs bij ervarener trainers moeten uitkomen?
„Dan zou ik in mijn eigen straatje moeten gaan praten. De Boer is vier keer kampioen geworden. Dat frustreert mij niet. Ik weet dat ik ooit een topclub zal trainen. Dat zal ooit gebeuren. Alleen weet ik niet of het in Nederland zal zijn. Zo voel ik dat. Had ik als speler ook. Ik speelde bij RKC en dacht dat ik eens bij een topclub zou voetballen. Terwijl ik toen nog in de eerste divisie liep."
Jij doet in de publiciteit nooit concessies aan jezelf. Net als Van Gaal kun je soms iets voor de vorm zeggen, waardoor je het jezelf makkelijker maakt.
„Dat herken ik. Maar: ik zoek geen confrontaties op. Het is meer: als ik vind dat mensen, verslaggevers bijvoorbeeld, hun huiswerk niet hebben gedaan, dan zeg ik daar wat van. Maar van MoAllach, onze technisch directeur, leer ik: je kan dingen ook op een 'likable' manier brengen. Wat vriendelijker. Dat probeer ik, maar als ik me erger, lukt dat nog niet altijd."
Wat zeg je nu meer likable dan?
„Als ik het niet met iemand eens ben, probeer ik dat nu met een lach te zeggen. Ik merk dat mensen je gaan mijden. Zo van: even niet voor commentaar langs die eigenwijze Bosz. Óf, de andere kant, dat mensen zich beter voorbereiden."
Hoe belangrijk is imago geworden voor trainers?
„Belangrijk. Wie bepaalt wie waar trainer wordt? De technisch directeur? Hoe komt zo'n man tot zijn bevindingen? Dat zal vaak zijn door wat hij ziet in de media als hij je niet persoonlijk kent. Maar ik ben gecharmeerd van hoe AZ dat doet. Die wilden mij en kwamen tien trainingen kijken. Die hebben bij mij al een streepje voor. Ik zou altijd spelers bellen met wie een trainer heeft gewerkt. En laat ze bij mij dan ook Piazon bellen, met wie ik ben gebotst."
