17 augustus 2018 In de media

De subtop van de Eredivisie: steeds meer sub en steeds minder top

De Eredivisie wordt steeds spannender. Althans, voor zover het gaat om de strijd om de vierde plaats.
Als PEC Zwolle en SC Heerenveen vrijdagavond het nieuwe seizoen van de Eredivisie openen, is de vraag namelijk vooral: wie kan het de traditionele top 3 eigenlijk nog moeilijk maken?

De Eredivisie kampt met erosie van de subtop, zo blijkt uit de jaarlijkse analyse die het FD maakt van de clubbegrotingen. Terwijl Ajax, Feyenoord en PSV hun begrotingen verder verhogen, zijn de middelgrote clubs steeds minder in staat financieel gewicht in de schaal te leggen. Gebrek aan sportief succes heeft zijn weerslag op de begrotingen van ploegen als FC Groningen en SC Heerenveen, die wegzakken naar het niemandsland in het midden van de ranglijst. Geen degradatiezorgen, maar ook geen uitzicht op prijzen of deelname aan Europese competities.

Mede door de degradatie van FC Twente, dat vorig jaar nog de vierde begroting van de Eredivisie had, telt de voetbalcompetitie dit jaar nog maar twee ploegen met een begroting in de middencategorie van €20 mln tot €30 mln: AZ en Vitesse.

Spelers verkopen
Tekenend is de situatie bij FC Utrecht, dat zich niet voor Europees voetbal wist te plaatsen en het budget zag terugzakken tot onder de €20 mln. Een stevige financiële basis ontbreekt er. Ten tijde van het recentste jaarverslag, dat wel alweer een jaar oud is, had de club een negatief eigen vermogen van €8 mln en had de accountant zorgen over de continuïteit van de club.

Aangezien de televisiedeal van de Eredivisie voor 12 jaar vastligt en de Nederlandse subtoppers er nauwelijks nog in slagen de groepsfase van de lucratieve Europese competities te bereiken, zit er in zulke situaties maar een ding op. De club moet zijn beste spelers verkopen. En dus vertrokken Haller, Amrabat en Labyad uit Utrecht, zonder dat er grote aankopen werden gedaan. Een woordvoerder laat weten dat de club verwacht komend jaar weer in de 'gezonde' KNVB-categorie te vallen.

Of neem FC Groningen. Dat won vier jaar geleden nog de beker en de reputatie van het Euroborg-stadion was dat de traditionele topclubs het er vaak lastig hadden. Nog iets verder terug, in 2011, droomde directeur Hans Nijland nog hardop van een begroting van €25 mln. Kampioen worden, zo zei hij, was niet onmogelijk. Maar de begroting die hij afgelopen woensdag presenteerde is €16 mln groot, een miljoen minder dan in 2011, en kent een exploitatietekort van €3 mln. Voor komend jaar heeft de club voor het eerst in jaren minder dan 10.000 seizoenskaarten verkocht.

 

AZ en Vitesse
Afgaande op de clubfinanciën is het dit jaar aan AZ en Vitesse om de druk op Ajax, Feyenoord en PSV te houden. De Alkmaarders gelden als witte raaf in de Eredivisie. De club heeft zich goed opgericht na het faillissement van geldschieter DSB en met gedegen beleid en een goede jeugdopleiding een plek in de subtop weten vast te houden.

Vitesse is een moeilijker verhaal. Niet alleen zijn de tribunes in Arnhem vaak maar halfvol, ook gaf de club de afgelopen jaren veel meer geld uit dan er binnenkwam. Het jongste jaarverslag, van vorige zomer, laat een verlies van €10,2 mln zien waardoor het eigen vermogen van de club achteruit holt. Of Vitesse op de huidige voet verder kan, is volledig afhankelijk van de financiële garantie door de Russische eigenaar Valeri Ojf. Een woordvoerder van Vitesse laat weten dat de club verwacht over afgelopen seizoen 'positieve cijfers te presenteren'.

Tweedeling
De afgenomen financiële armslag van middelgrote clubs is schadelijk voor de Eredivisie, waar de tweedeling tussen de top 3 en de rest alleen maar groter wordt. 'De samenhang tussen de omvang van het spelersbudget en de prestaties op het veld is erg groot', zegt sporteconoom Pieter Nieuwenhuis van Hypercube. 'Dit doet afbreuk aan de spanning in de competitie.'

Volgens Nieuwenhuis is de erosie van de subtop al ingezet in 2008, toen het systeem van play-offs voor Europees voetbal werd uitgekleed. 'Als de nummers 2 tot en met 5 play-offs moeten spelen, blijft de Champions League-droom bij zeker twee subtopteams het hele seizoen overeind. Dat geeft een 'spark' bij de club en de supporters. Maar in de huidige play-offs blijven de stadions halfleeg.'

In België en nu ook in Denemarken werken de competities al met uitgebreide play-offs, waarin de bovenste 6 teams om het kampioenschap strijden en de teams daaronder ook nog uitzicht op een Europees ticket hebben. Daardoor blijven de competities langer spannend, wat meer bezoekers trekt. Dat levert niet alleen een grotere recette uit kaartverkoop op, maar brengt ook elan dat aantrekkelijk is voor sponsors. In Nederland liepen gesprekken over een nieuwe competitieopzet in juni stuk.

 

FD.nl / foto’s FD / KNVB

Hoofdsponsor: