Merchandise
De miljonair die ervan droomde weer te spelen
Twee jaar later is de groeispurt voorbij. Tengere Ricky doorloopt bij Vitesse probleemloos alle jaargangen. Scoren is voor hem als ademhalen. In 2007, zijn laatste jaar bij de junioren, wordt hij landelijk topscorer.
Het gezinsleven van de familie Van Wolfswinkel draait rond Ricky’s voetballeven. Moeder Marjan plant het gezinsleven rond het voetbal van Ricky. Vader Arno heeft een keukenbedrijf in het dorp, maar mist geen wedstrijd van zijn zoon. Zijn zakenpartner, zwager Erik Willaarts, begrijpt als oud-prof van FC Utrecht waarom. Ricky heeft talent. „Dat ziet zelfs een blind paard.”
Voor de zakelijke kant is er Louis Laros. De voormalige middenvelder van Vitesse speelt als zaakwaarnemer een cruciale rol in Ricky’s carrière. Van Wolfswinkel wil alleen voetballen en verder geen gezeik aan zijn hoofd. Voor de rest – contractbesprekingen, salarisonderhandelingen of de avances van andere clubs – is Laros, zo blijkt uit de documenten van Football Leaks. De afspraak: als het echt serieus is, belt Louis met Ricky. Het toont hoezeer agenten de carrière van ‘hun’ spelers bepalen.
23 juni 2006
Ricky van Wolfswinkel (17) tekent zijn eerste profcontract bij Vitesse, in het bijzijn van zijn ouders. Als zaakwaarnemer is Louis Laros aanwezig, namens het bedrijf Soccer Vision. Ricky tekent een contract voor twee jaar, met een optie voor nog twee jaar. De havo-scholier gaat iets meer dan 10.000 euro bruto per jaar verdienen.
Nog geen twee jaar later, in april 2008, debuteert Van Wolfswinkel in de hoofdmacht van Vitesse. Coach Aad de Mos noemt hem een talent „met Marco van Basten-achtige trekjes”. De club breekt de verbintenis open voor een verlenging én een salarisverhoging. Ricky is 19 jaar en wordt in het seizoen 2008-2009 clubtopscorer met acht goals. De doorgaans zuinige voetbalcommentator Johan Derksen: „Ik had nog nooit van die jongen gehoord maar het is een echte spits. Ricky van Wolfswinkel, onthoud die naam mensen!”
Ricky hoopt op een nieuwe, nog gunstiger aanbieding, maar die blijft uit. Hij kent iedereen bij Vitesse en iedereen kent hem. Maar de club heeft geen geld. AZ-coach Louis van Gaal wil hem graag hebben. Ricky voelt zich vereerd, maar twijfelt. Gevoelsmatig is hij nog niet toe aan AZ. De kans op een basisplaats bij de landskampioen is klein, erkent Van Gaal. En op zichzelf wonen in het verre Alkmaar ziet Ricky al helemaal niet zitten.
29 mei 2009
FC Utrecht versterkt zich met spits Ricky Van Wolfswinkel. Ook AZ, FC Twente en FC Groningen hebben interesse. De club uit de Domstad, waar Van Wolfswinkel als kind vaak ging kijken, betaalt 3 miljoen euro voor hem.
FC Utrecht presteert beter dan Vitesse, betaalt meer en de faciliteiten zijn er riant. Stond hij zich bij Vitesse nog in een zeecontainer om te kleden, bij Utrecht liggen zijn kleren opgevouwen voor hem klaar. Hij woont inmiddels samen in de binnenstad van Utrecht met Bianca, dochter van oud-international Johan Neeskens. Al wist hij dat niet, toen ze elkaar op hun achttiende ontmoetten op een vakantie in de Dominicaanse republiek. Ricky, de jongen met de stekeltjes, wordt een man in Utrecht. Hij scoort veel en plaatst zich in zijn tweede seizoen met de FC voor Europees voetbal.
Op de dag voor vertrek naar zijn zomervakantie in Griekenland in 2011 zit hij met vrienden te eten in een restaurant als Louis Laros belt. Sporting Lissabon wil hem hebben! De vroegere club van Cristiano Ronaldo. Van Wolfswinkel is er beduusd van als hij ophangt.
De interesse is zo serieus dat Van Wolfswinkel de volgende dag vanuit Athene naar Lissabon vliegt met zijn vriendin. Zijn ouders komen met Laros over uit Nederland. Zonder hun aanwezigheid tekent Ricky sowieso niets. Dan gaat het snel. Op de luchthaven wacht iemand van de club het Nederlandse gezelschap op en gaat het in één streep naar het stadion. Ricky ondergaat een keuring terwijl Laros in de nok van het stadion de onderhandelingen voert.
3 juni 2011
Ricky van Wolfswinkel komt een vijfjarig contract overeen met Sporting Lissabon. De club betaalt FC Utrecht een afkoopsom van 5,4 miljoen euro. Volendammer Marcel Veerman legde als tussenpersoon het eerste contact namens Sporting met zaakwaarnemer Laros. Wat Veerman krijgt voor zijn bijdrage is onbekend.
De haast van de onderhandelingen maakt Van Wolfswinkel onrustig. Hij vraagt een moment bedenktijd. Met zijn ouders en vriendin loopt hij naar een belendende skybox, met uitzicht over het stadion. „Is er een reden om het níet te doen”, vraagt hij. Wat weten ze eigenlijk van de stad? Ricky pakt zijn mobiel en tikt in Google afbeeldingen ‘Lissabon’ in. Wow , dat ziet er goed uit. Net als het contract dat Laros heeft uitonderhandeld. „Je moet tekenen, anders breek ik je beide benen”, zegt vader Arno.
Als de nieuwe spits van Sporting en toekomstig miljonair ligt Van Wolfswinkel een dag later intens tevreden op een handdoek aan een Grieks strand. Laros’ werkgever Soccer Vision ontvangt gedurende de looptijd van het vijfjarige contract bijna een ton per jaar voor zijn werk. Laros en Van Wolfswinkel spreken wel af om zich bij een volgende transfer langer in een club te verdiepen.
4 augustus 2011
Sporting Lissabon verkeert in financiële problemen en financiert de aankoop van Van Wolfswinkel door het merendeel van diens ‘economische rechten’ te verkopen aan twee investeringsmaatschappijen. De helft aan Quality Football Ireland Limited en 15 procent aan Sporting Portugal Fund, dat aan de club is gelieerd. Het levert Sporting direct ruim 3 miljoen euro op. De bedrijven zullen van hun investering profiteren bij een volgende transfer van de Nederlander. Van Wolfswinkel en Laros weten niets van de transactie.
„De Nederlandse belofte”, zoals de Portugese pers Van Wolfswinkel doopt, moet wennen. Een nieuwe omgeving, een vreemde taal, de bloedhitte en het fysieke spel. Met zijn vriendin, bezig aan haar laatste jaar Sociaal Pedagogische Hulpverlening aan de Hogeschool Utrecht, woont hij de eerste maanden in een hotel. Als hij de eerste week om zes uur ’s avonds naar het restaurant in het hotel loopt, treft hij een dichte deur. Hij kijkt door het raam maar ziet niemand. Alleen een bordje met de openingstijd: half negen.
Vijf maanden na zijn komst is van Wolfswinkel al zes kilo aangekomen. Pure spiermassa, dankzij een straf trainingsregime. Twee warme maaltijden per dag helpen ook.
Als de competitie begint, speelt en scoort Van Wolfswinkel als vanouds. Hij geniet van Portugal en het leven als prof. Hij gunt zichzelf een Ford Mustang, een cabriolet waar hij als jongetje al van droomde. Al is de zwarte Range Rover die hij voor een prikkie van een ploeggenoot heeft overgenomen ook niet gek. De Volkswagen Golf A6 die hij van de club heeft gekregen, is voor zijn „vrouwtje”. Overal schieten mensen hem aan en vragen beleefd om een handtekening of foto. Het contrast met Nederland, waar iedereen ongevraagd foto’s maakt en een passant op straat in Utrecht hem voor „vieze kankerlijer” uitmaakte, kan niet groter.
Laros volgt Ricky’s prestaties op de voet. Ze bellen regelmatig. Hij heeft een geweldig seizoen: 25 goals. Sporting bereikt de halve finale van de Europa League. Dat weet Laros te verzilveren: hij komt met Sporting voor de spits een salarisverhoging overeen naar bijna 2 miljoen euro.
Van Wolfswinkel ontdekt ook de keerzijde van het voetbal in Portugal. In de twee jaar dat hij voor Sporting speelt, heeft hij vijf verschillende trainers. De één schopt tijdens wedstrijdbesprekingen een tafel door de kleedkamer en blijft een jaar. Een ander is de rust zelve en wordt na een paar maanden ontslagen. Het tekent de organisatorische chaos binnen de club.
Naast de trainer lopen ook de medische staf en bestuursleden de kleedkamer binnen om hun zegje te doen. Van Wolfswinkel ziet het meestal geamuseerd aan. Behalve als de penningmeester in zijn tweede seizoen binnenkomt en tegen de spelers begint te schreeuwen dat ze alles moeten geven voor de club. Van Wolfswinkel ad rem: „Als jij dan eerst even het achterstallige salaris overmaakt.” De gezagsgetrouwe Portugese spelers zien de Hollandse directheid met verbazing aan.
In de winter van 2013 maakt de club Van Wolfswinkel duidelijk dat ze hem in de zomer van 2013 graag zien vertrekken, hoewel hij populair is bij de fans en goed presteert. Maar Sporting zit in acute geldnood.
23 maart 2013
Norwich City lijft Van Wolfswinkel in voor 10 miljoen euro. Het in de Verenigde Arabische Emiraten gevestigde bedrijf Denos heeft voor 500.000 euro onderzocht welke buitenlandse club bereid is minimaal 10 miljoen euro te betalen voor Van Wolfswinkel. Op de transferpapieren ziet Laros behalve Denos nog meer namen staan die hij niet kent. Het salaris van Van Wolfswinkel verdubbelt in Engeland tot bijna 3 miljoen euro. Hij is daarmee de best betaalde speler van de club. Soccer Vision, Laros’ bedrijf, zal gedurende de looptijd van het contract jaarlijks ruim een ton krijgen.
Tijdens de openingswedstrijd van het seizoen ziet Laros vanaf de tribune Van Wolfswinkel scoren met een fraaie kopbal. BBC- anchor Gary Lineker komt superlatieven tekort. Van Wolfswinkel en Laros, na al die jaren ook bevriend geraakt, beleven hun finest hour . De spits als basisspeler in de Premier League, Laros als tomtom van diens carrière. Maar de vreugde zal van korte duur zijn.
Van Wolfswinkel raakt uit vorm en krijgt ernstige pijn aan zijn grote teen. Een oorzaak vinden de artsen niet. En dus moet de duurste aankoop uit de geschiedenis van de club spelen, al kan hij amper lopen. Norwich heeft net een reclamecampagne rond hem opgezet: The wolf is hungry staat er onder zijn afbeelding. De druk om te presteren is gigantisch, voelt hij ook zelf.
In de thuiswedstrijd tegen Chelsea verdooft de clubarts zijn teen met een injectie. In de rust volgt de tweede. Het helpt niet. In de 73ste minuut strompelt de spits naar de kant. Hij weet: ik had nooit moeten instemmen met de verdovingen. Dertien weken staat hij geblesseerd langs de kant. Maar de karavaan moet verder. Dus komt er in de winterstop voor 5 miljoen pond een nieuwe spits. En een nieuwe coach. Tevergeefs. Norwich degradeert. Ricky’s avontuur is al na één jaar voorbij. Maar zijn miljoenencontract loopt nog drie jaar door. Wat nu?
7 augustus 2014
Van Wolfswinkel legt lucratieve aanbiedingen uit Oekraïne en Rusland naast zich neer en verkast voor één seizoen naar het Franse Saint-Étienne. Norwich ontvangt een huursom van ruim 1 miljoen euro. Het contact tussen de Fransen en Laros is gelegd door een Zwitsers-Franse advocaat. Van Wolfswinkel blijft bij Saint-Étienne op Engels salarisniveau. Laros’ bedrijf toucheert ruim een ton voor zijn bijdrage.
Ricky lijkt de draad eenvoudig op te pikken. Hij speelt en scoort. En zijn vrouw is zwanger. Het leven is goed. Lachend gaat hij dagelijks naar het moderne trainingscomplex in het bergdorpje L’Étrat. Al gelooft hij niet in eindeloos geploeter op een trainingsveld. In Zuid-Frankrijk leven daarover andere gedachten. Op het trainingscomplex staat een koelcel van min 110 graden Celsius. Voor het spierherstel na de training. Mondkapje, muts, skisokken; het ziet er lachwekkend uit maar de medische staf zweert erbij. Van Wolfswinkel vindt het best zolang hij het vertrouwen krijgt van de trainer.
Daaraan komt begin 2015 plots een einde. Hij moet het doen met invalbeurten. De reden kent hij niet. Na een paar weken stapt hij op trainer Christopher Galtier af. „Ik scoorde veel. Wat moet ik nog meer doen om te spelen?” Het echte antwoord volgt pas na weken, als Laros overkomt en samen met Van Wolfswinkel een gesprek heeft met de clubleiding: Van Wolfswinkel houdt spits Mevlüt Erdinç uit de basis, die wél eigendom is van de club. Kapitaalvernietiging, vindt de algemeen directeur. En dus staat Erdinç in de basisopstelling, zodat Saint-Étienne hem aan het einde van het seizoen kan verkopen.
En zo zal het gaan. Erdinç vertrekt die zomer voor 3,5 miljoen euro naar Duitsland. Ricky, de ‘wisselspeler’, keert gedesillusioneerd terug naar Norwich.
Daar is zijn positie na een half jaar stilstand in Frankrijk verder verslechterd. Zelfs bij een trainingspartij van elf tegen elf staat de duurste aankoop van de club reserve. De derde hoofdtrainer van Norwich binnen één jaar geeft hem opdracht een balletje met de looptrainer te gaan trappen. Een grotere vernedering heeft Van Wolfswinkel nog niet ondergaan. Het besef dat zijn carrière in een glijvlucht is beland, maakt zich van hem meester. Een oplossing lijkt uit te blijven. Tot kort voor het sluiten van wéér een transferwindow de naam Louis Laros oplicht op zijn mobiel.
31 augustus 2015
In de allerlaatste minuten voor het verstrijken van de transferdeadline huurt de Spaanse middenmoter Betis Sevilla Van Wolfswinkel voor een jaarsalaris van 1,4 miljoen euro. De Engelsen, bij wie hij nog altijd onder contract staat, vullen het bedrag aan tot zijn oude Engelse salaris. Voor de Spaanse onderhandelingen heeft Laros de handen ineen geslagen met het Engelse Base Soccer. Dat is ingehuurd door Betis Sevilla om Van Wolfswinkel binnen te halen. Van de 120.000 euro commissie is 40.000 euro voor Base Soccer; 80.000 vloeit naar Soccer Vision.
Sevilla doet Van Wolfswinkel denken aan de mooie tijd in Lissabon. Zijn humeur is ondanks de dip in zijn carrière onverwoestbaar. Als een journalist bij zijn komst naar zijn zwakke punten vraagt, lacht hij: „Die heb ik niet!” Daar denkt zijn trainer anders over. Hij zit niet te wachten op ‘Richie’, zoals hij hem bij hun eerste ontmoeting spottend noemt. Ricky houdt er een slecht gevoel aan over en dat blijkt juist te zijn. Hij speelt uiteindelijk slechts zestien wedstrijden in Spanje, waarvan de helft als invaller. In het hele seizoen maakt hij één goal.
Betis is het keerpunt in zijn leven. Vroeger droomde hij van rijk worden als voetballer. Nu hij veel verdient, droomt hij vooral van spelen. Al in het voorjaar van 2016 neemt hij zich voor: volgend seizoen móet ik spelen. Er is wel een probleem: veel belangstelling is er niet voor hem.
In de zomer meldt hij zich opnieuw bij Norwich City. Hoewel de sportieve situatie bij de club uitzichtloos voor hem is, werkt Van Wolfswinkel hard. Kwestie van mentaliteit, die zijn ouders hem hebben bijgebracht. In de regen in Norwich herinnert hij zich hoe hij na een gewonnen wedstrijd in de jeugd bij Vitesse als een gevierd man van het veld ging. De volgende ochtend moest hij met zijn vader mee op pad; keukens sjouwen. De ouderlijke boodschap: verbeeld je niets. Van Wolfswinkel moet er op het mentale dieptepunt van zijn carrière aan denken.
Maar ook Laros zit in een lastige positie. Van interessante aanbiedingen om uit te kiezen, is geen sprake meer. Hij moet actief op zoek naar een nieuwe club voor Ricky. Een vertrek naar Birmingham, spelend op het tweede niveau in Engeland, lijkt de oplossing. Maar Norwich werkt niet mee.
28 juli 2016
Ricky (inmiddels 27) is terug op het oude nest. Vitesse legt hem voor drie jaar vast. Voor de man die in 2013 voor 10 miljoen euro van Lissabon naar Norwich ging, en die een paar interlands voor Oranje speelde, betalen de Arnhemmers een afkoopsom van 6,5 ton. Ook Laros’ bezoldiging is terug op Nederlands niveau, al zal hij meeprofiteren als Van Wolfswinkel tussentijds vertrekt.
Glimlachend staat Van Wolfswinkel de Nederlandse pers te woord na zijn onverwachte terugkeer. Hij zet nu twee stappen terug om er later weer één voorwaarts te maken, is Laros’ gedachte. Van Wolfswinkel: „Ik wil weer lekker voetballen.” In Henk Fraser krijgt hij na acht jaar voetballen zijn vijftiende coach.
Ricky strijkt neer in Woudenberg, om de hoek bij zijn ouders. Hij bloeit op, is basisspeler en scoort weer. „Vitesse is mijn beste keuze geweest in de afgelopen vier jaar”, zegt hij. Zijn zelfvertrouwen is terug. Net als de glimlach en de zelfspot. Op de ‘kidsdag’ van de club in november vraagt een jongentje hem wat zijn favoriete drankje is. Van Wolfswinkel: „Fristi. Echt waar!” De zaal lacht.
Dit artikel is gebaseerd op Football Leaks-documenten en gesprekken met Ricky van Wolfswinkel en Louis Laros.
Hoe dit artikel tot stand kwam
NRC publiceert deze weken met het journalistieke onderzoekscollectief European Investigative Collaborations (EIC) uit het grootste datalek in de sportgeschiedenis: Football Leaks.
Zestig journalisten uit twaalf landen onderzochten maandenlang 1,9 terabyte aan documenten over het Europese voetbal. Der Spiegel heeft de documenten verkregen en deelde ze met de EIC-partners.
Alle stukken worden verzameld en zijn terug te lezen op de website www.nrc.nl/football-leaks.
